Η ballet master της ΕΛΣ για την αρχή της Λυρικής, τους θρύλους και τις προκαταλήψεις της...
Στις 5 Μαρτίου 1940, δόθηκε η πρώτη παράσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (τότε Μουσικής σκηνής Εθνικού θεάτρου). Η οπερέτα «Νυχτερίδα» του Γιόχαν Στράους Β σηματοδότησε μια νέα εποχή για την ελληνική λυρική τέχνη.
Το Ημερολόγιο της Μπαλαρίνας έχει αναφερθεί σε αυτή την εποχή στο άρθρο για τον Κωστή Μπαστιά, και γι' αυτό θα αξιοποιήσουμε τη σημερινή ημερομηνία για μία συνέντευξη με τη μπαλέ-μάστερ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Ιρίνα Κολιουμπάκινα-Ακριώτη.
Το 2015 στη Μόσχα εκδόθηκε το βιβλίο της με τίτλο «Το μπαλέτο στην Ελλάδα». Το βιβλίο αποτελεί μια πολυετή και πρωτοποριακή προσπάθεια ανάλυσης της πορείας του μπαλέτου στην Ελλάδα από τη γέννησή του, μαζί με τη Λυρική σκηνή, μέχρι το 2010.
Κα Ιρίνα, ποιές είναι οι πηγές από τις οποίες μπορεί να μάθει κανείς για τα ιστορικά στοιχεία της Λυρικής Σκηνής;
Βασική πηγή για μένα και όχι μόνο, ήταν το καλλιτεχνικό αρχείο της Ε.Λ.Σ. Τη δεκαετία του ’90, από έναν υπάλληλο του αρχείου, είχε εκδοθεί η Επίτομη Εγκυκλοπαίδεια της Ελληνικού Χοροδράματος. Ήταν το πρώτο βιβλίο που είχε αναφερθεί αρκετά στην ιστορία και τη σημασία της ίδρυσης της Λυρικής Σκηνής. Ο συντάκτης του βιβλίου αυτού, όμως, είχε ασχοληθεί περισσότερο με την όπερα και αναφέρει το μπαλέτο ως βοηθητικό στοιχείο. Έτσι ένιωθα την ανάγκη να γίνει μία αντίστοιχη έρευνα και για το μπαλέτο της Ε.Λ.Σ.
Πόσο εύκολο ήταν να συλλέξετε τις ίδιες πληροφορίες για το μπαλέτο στην Ελλάδα.
- Εύκολο όπως περίπου… η εξόρυξη χρυσού. Για το καλλιτεχνικό αρχείο της Ε.Λ.Σ. είχε ξεκινήσει η ψηφιοποίησή του από το 2003, και αρκετά αρχεία περιμένουν ακόμη αυτή τη διαδικασία. Πόσα ακόμη ενδιαφέροντα στοιχεία περιέχουν οι φάκελοι των χορογράφων που συνεργάστηκαν με το θέατρο;! Η βιντεοσκόπηση των παραστάσεων ξεκίνησε από τη δεκαετία του ‘80. Για να «ταξιδέψω» στα παλιότερα χρόνια, ασχολήθηκα με της ελληνικές εφημερίδες, από το 1932 και μετά. Οι πληροφορίες για τα προηγούμενα χρόνια ήταν καταπληκτικές! Το θεώρησα ένα ενδιαφέρον αντικείμενο για το διδακτορικό μου στην Ρωσική Ακαδημία θεατρικής τέχνης στη Μόσχα, όπου κάποτε είχα πάρει και το πτυχίο της Ballet Μaster.
Έχω την εντύπωση πως το μπαλέτο εκείνη την εποχή έπαιζε έναν βοηθητικό ρόλο σε σχέση την όπερα και την οπερέτα;
- Είναι αλήθεια. Οι πρώτες ανεξάρτητες από την όπερα παραστάσεις ξεκίνησαν την εποχή του‘60 με τον Άγγελο Γριμάνη και τον Μπορίς Κνιάζεφ. Ακόμα δεν υπήρχε θέση καλλιτεχνικού διευθυντή του Μπαλέτου - δημιουργήθηκε μόλις το 1994 για τον Λεωνίδα Ντεπιάν και αποφασιστικό ρόλο για το μπαλέτο έπαιζε η καλλιτεχνική επιτροπή. Κατά τη δική μου γνώμη ένα όργανο αποτελούμενο από κορυφαίους καλλιτέχνες θα μπορούσε και σήμερα να φέρει πιο ισορροπημένες αποφάσεις για την καλλιτεχνική ζωή του θεάτρου. Κρίμα που καταργήθηκε το 1996.
Υπάρχουν, άραγε, άνθρωποι που είχαν χορέψει τότε στην ΕΛΣ;
- Φυσικά και υπάρχουν! Ζουν οι θρυλικές Σασα Ντάριο και Άννα Πέτροβα. Πάντα ενεργός ο Άγγελος Χατζής. Οι δυο σουπερστάρ της εποχής τους, η Κατερίνα Δήμα και η Πέννυ Μελά, προσκαλούνται στις επιτροπές των χορευτικών δραστηριοτήτων.
Εσείς, θυμάστε πως ήταν η πρώτη σας μέρα στην ΕΛΣ;
Θυμάμαι πολύ καλά την ημέρα που έκανα το πρώτο μάθημα στο θίασο της Λυρικής. Όλοι οι υποψήφιοι καθηγητές έδιναν μάθημα στους χορευτές και ύστερα οι ίδιοι οι καλλιτέχνες ψήφιζαν τον καθηγητή που θα ήθελαν. Για αυτή τη διαδικασία έμαθα πολύ αργότερα, αλλά τότε μετά από λίγες μέρες υπέγραψα επίσημο έντυπο πρόσληψης στη θέση που παραμένω εδώ και 24 χρόνια…
Τι καθήκοντα προϋποθέτει αυτή η θέση;
Τα πρώτα δυο χρόνια το "πόστο" μου ονομαζόταν "εκγυμνάστρια μπαλέτου", μετά άλλαξε σε «δασκάλα μπαλέτου», αργότερα σε «βοηθό χορογράφου». Τίποτα από αυτά όμως δεν μπορεί να καλύψει όλη τη γκάμα δραστηριοτήτων και ευθυνών που κατά καιρούς πρέπει να αναλάβω για τις ανάγκες του μπαλέτου. Εκτός από τα καθημερινά μαθήματα και τις πρόβες με σολίστ, πρώτους χορευτές και ομάδα που πολλές φορές υπερβαίνει το ωράριο των χορευτών, έχω κάνει και χορογραφίες στις όπερες, τις οπερέτες και το μπαλέτο. Όταν το μπαλέτο έπαιρνε μέρος στο Φεστιβάλ Αθηνών, επανειλημμένα ασχολήθηκα με το φωτισμό παραστάσεων. Όταν δουλεύεις με επαγγελματικό μπαλέτο πρέπει να έχεις πολλές γνώσεις, μία από αυτές – η σκηνική ενδυμασία. Και εδώ έχω ανακατευτεί διότι δυστυχώς οι σημερινοί ενδυματολόγοι πολύ λίγα γνωρίζουν για τα μυστικά του μπαλέτου. Όλες αυτές οι προϋποθέσεις είναι απαραίτητες για τη θέση που έχω και που ονομάζεται “Ballet Master” σε όλα τα ευρωπαϊκά θέατρα. Έχει όμως τεράστια διαφορά με τη σημασία και το κύρος του όρου. Αυτό έγινε επειδή στο σύστημα αναγνώρισης πτυχίων δεν υπάρχει αντιστοιχία με το Δίπλωμά μου.
Κυρία Ιρίνα, το κάθε θέατρο έχει δικές τις παραδόσεις, προκαταλήψεις... υπάρχουν κάποια και στην Λυρική Σκηνή;
Χμμ.. Υπάρχει μια ωραία παράδοση να μην μπαίνεις στη σκηνή, ούτε στα παρασκήνια με παπούτσια και παλτό. Να μην τρως στη σκηνή και στην αίθουσα προβών, γιατί αν και πέσει το παραμικρό κομμάτι θα ήταν καταστροφή για το συνάδελφο. Υπάρχει μια ωραία προκατάληψη να μην μασάς τσίχλα εν ώρα του μαθήματος….
- Αυτά λέγονται καλοί τρόποι και όχι ακριβώς προκαταλήψεις...
- Α! περιμένετε. Τώρα θυμήθηκα μια προκατάληψη. Ανάμεσα στους χορευτές, κυκλοφορεί μια φήμη πως αν τύχει και λείπω εγώ από τα παρασκήνια, σίγουρα θα γίνει κάτι κακό. Και πράγματι, πριν λίγο απουσίασα από δυο πρωινές παραστάσεις Καρυοθραύστη γιατί είχα πρόβα πάνω στην αίθουσα, τη μία φορά χάλασε και δεν έκλεινε η αυλαία, ενώ την άλλη στραμπούλιξε το πόδι της η πρώτη χορεύτρια... Έτσι εγώ δεν μπορώ ούτε να αρρωστήσω.
.jpg)
Αφήστε ένα σχόλιο